Tên thật
Ông Mohamed Morsi hôm qua bị quân đội Ai Cập phế truất, sau một tuần đụng độ đẫm máu với hàng triệu người đổ ra đường yêu cầu chấm dứt một năm lãnh đạo hỗn loạn của ông.
 |
| Tướng Abdel Fattah al-Sisi tuyên bố về việc phế truất tổng thống Morsi trên truyền hình. Ảnh:AFP |
Tuyên bố về việc lật đổ ông Morsi được đưa ra trên kênh truyền hình quốc gia bởi Bộ trưởng Quốc phòng, người đứng đầu các lực lượng vũ trang Ai Cập, tướng Abdel Fattah al-Sisi.
Ông Sisi đã vạch ra chi tiết lộ trình chuyển đổi chính trị, tuyên bố đình chỉ Hiến pháp hiện có và sẽ tổ chức bầu cử tổng thống sớm. Lực lượng vũ trang sẽ "tách xa chính trị", ông nhấn mạnh.
Tướng Sisi cũng khẳng định rằng lực lượng vũ trang Ai Cập đã không thể khoanh tay đứng nhìn và bỏ ngoài tai lời kêu gọi của người dân nước này. Sisi cũng nói về lộ trình cho tương lai, trong đó khẳng định người đứng đầu Tòa án Hiến pháp Tối cao, Adli Mansour sẽ được giao nhiệm vụ điều hành các vấn đề của đất nước trong giai đoạn chuyển giao cho tới khi có một cuộc bầu cử tổng thống mới. Chánh án Tòa án Hiến pháp Adly al-Mansour dự định tuyên thệ trong hôm nay.
Không lâu sau bài phát biểu của tướng Sisi, cả giáo chủ Tawadros II - người đứng đầu giáo hội chính thống giáo Coptic ở Ai Cập - và người lãnh đạo phe đối lập, ông Mohammed El Baradei đã có những phát biểu ngắn trên truyền hình về lộ trình mới cho tương lai của quốc gia Bắc Phi.
Ông El Baradei cho rằng lộ trình được đề ra nhằm hòa giải dân tộc và mang lại một khởi đầu mới cho cuộc cách mạng hồi tháng 1/2011. Giáo chủ Tawadros thì cho hay: "Lộ trình này đã được lập ra bởi những con người đáng kính trọng, những người theo đuổi lợi ích, đầu tiên và trên hết, của đất nước này".
Thông tin về việc ông Morsi bị lật đổ lập tức nhận được sự chào đón nồng nhiệt từ hàng nghìn người biểu tình đã cắm trại trên khắp đường phố thủ đô Cairo nhiều ngày nay. Họ ùa ra đường hò hét, huýt sáo, đốt pháo và bấm còi xe inh ỏi để ăn mừng.
Tổng thống được bỏ phiếu đầu tiên của Ai Cập cũng có động thái đáp trả. Trong một đoạn video được đăng tải trên mạng, ông Morsi tuyên bố "Tôi là tổng thống được bầu của Ai Cập" và yêu cầu người dân "bảo vệ tính hợp pháp này". Tuy nhiên, Ayman Ali, phụ tá của tổng thống bị lật đổ cho biết ông Morsi đã bị đưa đến một địa điểm bí mật.
Tại thành phố phía tây Marsa Matruh, 4 người ủng hộ ông Morsi đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ với cảnh sát và quân đội sau khi xông vào các trụ sở an ninh của thành phố.
Lực lượng an ninh cũng bắt giữ hai nhân vật mấu chốt của tổ chức Anh em Hồi giáo ủng hộ chính quyền của cựu tổng thống Morsi. Lệnh truy nã được ban ra với tổng cộng 300 thành viên của tổ chức này.
Phản ứng trước diễn biến ở Ai Cập, Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ "sự quan ngại sâu sắc" về vụ lật đổ ông Morsi, kêu gọi quân đội Ai Cập khẩn trương bàn giao quyền lực cho một chính phủ dân sự.
Ông Morsi lên nắm quyền ở Ai Cập cách đây một năm sau cuộc bầu cử đầu tiên, kể từ khi tổng thống Hosni Mubarak bị lật đổ trong Mùa xuân Arab.
Đại sứ quán Việt Nam vẫn hoạt động bình thường
Đánh giá về cuộc chuyển giao quyền lực tại Ai Cập, Đại sứ Việt Nam tại Cairo Đào Thanh Chung cho biết tình hình tại Ai Cập vẫn ổn định, cuộc phế truất tổng thống đã được phe đối lập chuẩn bị kỹ lưỡng và chu đáo, không xảy ra hỗn loạn.
"Các cuộc biểu tình phản đối dẫn đến lật đổ tổng thống Mohamed Morsi được phe đối lập chuẩn bị từ rất lâu, tổ chức rất trật tự. Biểu tình từ trước 30/6 có sự tham gia của hàng triệu người, lớn nhất trong lịch sử Ai Cập, nhưng không hề xảy ra xung đột và rất hiếm thương vong", ông Chung nói với VnExpress.
Theo ông Chung, trước đó, cựu tổng thống Morsi đã không nắm được các ghế phổ thông và cũng còn lại một mình trong phe Anh em Hồi giáo. Các thành viên khác từng yêu cầu ông Morsi từ chức.
Ngày 2/7, thị trường chứng khoán Ai Cập biến động mạnh, dự báo cho biến động xảy ra sau đó. Một ngày sau, từ buổi sáng, các quan chức quốc phòng đã có lệnh cấm xuất cảnh đối với tổng thống Morsi và một số lãnh đạo đảng Anh em Hồi giáo. Vào buổi chiều, ông Morsi bắt đầu bị quản thúc.
Tuy nhiên, cuộc chuyển giao được nhận định diễn ra trong êm thấm nên không làm đảo lộn nhiều cuộc sống của người dân. Đại sứ quán Việt Nam vẫn hoạt động bình thường.
Anh Ngọc - Vũ Hà
