“Không được khóc ở Cao Biền!” - [Nhật kí hành trình Mùa hè xanh 2013]

"Cho con đi, mẹ nhé! Để con thấy đất nước mình dài rộng. Để con in dấu chân trên khắp nhg nẻo đường. Để khát khao trong con thêm lớn, và để trái tim rộng mở hơn vs cđời... Mai lên đường, cảm giác đến lạ!!!"
 
Hành trình của tôi đã bắt đầu như thế, bằng những cảm xúc háo hức, những kì vọng và cả nỗi lo lắng của gia đình. Và Mùa hè xanh tại Cao Biền đã cho tôi một kỉ niệm đẹp khó quên trong suốt quãng thời gian mặc áo xanh của mình...
 
Ga Long Biên
Lần đầu tiên được đi tàu, tôi háo hức lắm!  Những sân ga, đường ray, toa cửa kính thật  lạ lẫm mà tôi mới chỉ biết qua những khung hình, trong kí ức xưa cũ của ngoại, của mẹ cha…

Đến từ khá sớm, tôi có cả tiếng đồng hồ đợi những người bạn đồng hành. Ngồi ở một góc trong phòng chờ, tôi ngắm nhìn cả thế giới thu nhỏ đang diễn ra xung quanh. Những gương thoáng mặt mệt mỏi khi đợi tàu, những bước chân  hối hả cho kịp chuyến đi, những câu chuyện rôm rả…

Tôi thấy một gia đình ngồi ngay cạnh, anh chồng lỉnh kỉnh đồ đạc, chị vợ đang dỗ dành đứa con nhỏ. Cô bé chừng 6 tuổi, xanh xao và gầy teo. Anh chị bảo bé bị suy tim, gia đình khăn gói lên từ Hải Dương lên bệnh viện chữa trị. Anh chị đã bỏ nhà bỏ cửa, cả công việc đồng áng theo con. Gia đình có thể bán đc cái gì cũng bán cả rồi.. Nhưng chi phí lớn quá, phải bỏ viện về thôi. Nhìn con đau ốm ko đành lòng, nhưng chẳng biết làm sao… Tôi lặng đi, vì thương, vì đau, vì bất lực. Vuốt vuốt mái tóc em, tôi móc trong balo ra mấy chiếc kẹo, mong xoa dịu phần nào những cơn đau và hi vọng một  phép màu ngọt ngào nào đó sẽ đến với em và gia đình.

Tôi cũng thấy một cô ăn mặc sang trọng đang to tiếng với một bác trung niên. Ra là vì mấy đồng bạc tiền công chuyển đồ. Người giàu bảo mình bố thí cho vì tiền công như thế là quá đắt, ép người quá đáng. Người lao động nghèo trách cô kia  ăn ở bạc bẽo, quỵt sức lao động trắng trợn. Lời qua tiếng lại, người ta nhìn nhau bằng ánh mắt căm giận, nói những lời tàn nhẫn làm đau lòng nhau… Dù sao thì bác ấy cũng đáng tuổi bề trên của cô này. Thế mà… Giá trị của tình người cũng chỉ rẻ rúng như vậy thôi sao?

Và rồi một sự gặp gỡ tình cờ nhưng cũng thật kì lạ… Một bác bán hàng rong vs vóc người nhỏ bé, nhưng đôi mắt thì rất sáng và nụ cười ấm áp. Bác nói chuyện cởi mở, rất lâu, rất dài về nhân tình, thế thái, về cách ứng xử trong cuộc đời. Những  tâm sự,những khuyên bảo, những câu thành ngữ, ca dao khiến tôi gần gũi và tin tưởng lắm. Cuộc sống của bác thật giản dị, thanh bạc nhưng bác nói bác hài lòng về điều đó. “Cuộc sống mà cháu, có gì là hoàn hảo đâu, biết thế nào cho đủ, cho vừa. Thôi hãy bằng lòng và sống sao cho trọn vẹn!”. Vâng, tôi mỉm cười đón nhận những lời ấy từ trong tâm mình… Ấy vậy mà bác ko có tổ ấm riêng. Tôi ngạc nhiên khi bác chia sẻ như thế, bởi qua cách nói chuyện, tôi đã nghĩ bác là một ng vợ, ng mẹ tốt. Thì thôi bác sống cho người... Bác vẫn cười, vẫn bao dung vs cuộc đời và giúp đỡ những ng khác. Mong bác mạnh khỏe, và biết đâu, một duyên nào đấy, sẽ đc gặp lại bác nhỉ?

Tu….u…u….. Tàu lăn bánh. Tiếng còi, tiếng người gọi nhau í ới. Y như Thạch Lam miêu tả. Điều này làm tôi khá là thích thú!

"Xe ơi, lao nhanh cho ta đến gia đình lớn. Nơi ta gửi gắm tuổi thanh xuân of mình..." Lúc này thấy nhớ a da diết, nhớ nhg dòng rạo rực, lửa cháy of a. A Thạc ơi, e đã hiểu, đã cảm nhận đc cái ko khí ấy, cái tâm trạng ấy... Chúng e đang tiếp bc a, đang cùng nhau viết tiếp nhg trang nhật ký còn dang dở cho tuổi 20!!! ^^
 
Chào Thái Nguyên!
Thái Nguyên đón chúng tôi bằng nụ cười thân thiện của những người anh em trong Hòa Bình Xanh. Ngày trước tôi vẫn ngô nghê nghĩ rằng, lên Thái Nguyên thể nào cũng thấy chè, thấy thép, và tin rằng, ng ta sẽ vác hẳn đồi chè, hay nhà máy gang thép vào giữa lòng tp cho đúng bản sắc cơ!!! Nhưng hóa ra là mình ngây thơ và thừa trí tưởng tượng. ^^

Thái Nguyên về đêm cho tôi một cảm giác thật lạ. Đẹp, nhưng tĩnh lặng quá, ko như Hà Nội ồn ào, náo nhiệt của tôi. Từ tầng 3 nhìn ra khung trời nhỏ, có sao và gió dịu nhẹ. Con đường phía dưới ko một bóng người, chỉ có những hàng bằng lăng đổ bóng dài và ánh đèn điện vàng hoe. Khoảnh khắc ấy, tôi cứ ngỡ, thật xa xỉ để tìm thấy ở những nơi được gọi là thành phố. Bất chợt, tôi nhìn thấy một ngôi sao xanh. Sung sướng! Tôi xiết chặt hơn tay người bạn bên cạnh mình, thầm mong khoảnh khắc này cứ mãi xanh như thế, như màu áo thân thuộc của chúng tôi, như tuổi xanh nhiệt huyết mà chúng tôi đang cùng nhau trải qua, từng ngày…
 
Lên đường - Chinh phục đỉnh cao
Trước khi đi, chúng tôi tập trung ở nghĩa trang thành phố, thắp nhang và tuyên hệ trước anh linh của các anh hùng liệt sĩ. Giây phút trang trọng và thiêng liêng đến lạ. Thấy như mình đang gánh trên vai trọng trách lớn, đang cùng nhau sống tiếp tuổi xuân của các anh…
Xe chuyển bánh, đưa chúng tôi đến gần hơn với Cao Biền, với núi rừng xanh mướt. Những câu chuyện thú vị, những lời ca được cất lên, ai cũng hào hứng, cũng chờ đón một gia đình lớn ko còn xa… Tôi xí được một chỗ cạnh cửa kính. Vẫn luôn là như thế, để được gần gió, gần người nhất! Phố xá, nhà cửa lùi xa và thưa thớt dần. Những cái tên mộc mạc: La Mạ, cầu Mỏ Gà… nghe đến vui tai! Đã thấy thấp thoáng những nếp nhà sàn, những nương ngô, đồi chè, đẹp như tranh vẽ. Tôi nhắm mắt, xòe tay cho gió òa vào mặt, luồn qua kẽ tay. Cảm giác thật là thích!

Dù đã được làm công tác tâm lí trước, nhưng đứng trước con dốc dẫn lên Cao Biền, tôi ko khỏi choáng ngợp. Nào, ta leo dốc! Khung cảnh 2 bên đường dân dã, bình yên quá! Cây cối cũng có phần khác lạ hơn dưới xuôi. Một cánh bướm sặc sỡ, một cây rừng hoa lạ cũng làm chúng tôi thích thú.

 Đã qua cái dốc đầu tiên. Mặt trời lên cao, nắng thêm gay gắt làm những gương mặt lấm tấm mồ hôi, vạt áo thêm sẫm màu. Nhưng phải đến con dốc Tắc Kè, tôi mới thật sự mở rộng tầm mắt. Dốc cao, ngoằn nghoèo, gần như dựng đứng dễ làm chùn bước những kẻ yếu lòng. Chúng tôi động viên nhau bằng những câu chuyện vui, những ca khúc đầy khí thế. Ai cũng thấm mệt, lưng áo ướt đẫm, nhưng mắt thì chỉ nhìn về phía trước. Là 1 trong 5 ng đầu tiên trong đoàn chinh phục đc con dốc này, tôi tự hào lắm, dù sao cũng đã vượt qua chính mình, đập tan định kiến “Chỉ biết lăn thôi!!” ^^. Đứng trên đỉnh dốc, lắng nghe tiếng sáo réo rắt, thu vào tầm mắt rừng núi ngút ngàn, cảm giác thật lạ! Bởi đó là thành quả của đôi chân cố gắng, của lòng quyết tâm và ý chí chinh phục đỉnh cao. Những gương mặt rạng rỡ nụ cười. Cuộc hành quân từ đây sẽ bớt gian nan hơn.

Đã thấy những nương sắn, nương ngô. Đã nghe tiếng suối chảy, tiếng lộc cộc của đàn trâu trên đồi… Thỉnh thoảng có chiếc xe máy lên bản qua, vẫy vẫy tay thật thân thiện. Cao Biền gần lắm rồi!
 
Cao Biền, Cao Biền, ta đã về đây!
“Tới bản rồi!” Câu nói của anh trưởng đoàn xua tan đi hết những mệt mỏi của cả  hành trình dài và gian khó. Mọi người sôi nổi hẳn lên. Xa xa, một bé gái nhỏ nhắn, xinh xắn, mặc áo cờ đỏ sao vàng đang đứng đợi chúng tôi dưới chân nhà sàn. Ấm lòng quá! Em tên Vui, con thầy giáo Luận trong bản. Ừ, vui lắm, vui quá ý chứ. Cao Biền, Cao Biền, ta đã về đây!

Nhà của bà con ở đây đơn giản, thoáng mát, được  làm hoàn toàn bằng những thân gỗ to. Lối vào nhà là con đường đất nhỏ đầy hoa. Trước mặt là thung lũng, sau dựa lưng vào núi đồi. Anh chị chủ nhà còn trẻ, nồng hậu chào đón chúng tôi bằng nụ cười rạng rỡ. Đứa con còn nhỏ, và hơi gầy. Bé ít nói lắm, hơi nhút nhát nữa, chỉ đứng nép sau mẹ, rụt rè nhìn chúng tôi ko nói gì. Ở đây có loại nước rất đặc biệt, nước cây vang: âm ấm, ngọt dịu và màu hồng nhạt, trông rất đẹp mắt. Nhà còn có chú khỉ rất hiếu động, và gà thì được tung tăng tự do kiếm mồi. Chúng tôi quây quần rửa mặt, chân tay. Nước dẫn từ ngoài suối, thích lắm, mát lắm! Đó cũng là nguồn nước chính cho mọi sinh hoạt của dân bản. Ở đây ko có điện, sóng điện thoại hay nước máy. Chỉ có một tua-bin nhỏ cung cấp điện thắp sáng thôi. Kì thực nếu so sánh vs những điều kiện vật chất dưới xuôi thì cuộc sống trên này đơn sơ và còn nhiều thiếu thốn lắm, nhưng thanh mạnh và dịu lành hơn nhiều.
Ngay chiều hôm đó chúng tôi bắt tay vào lao động. Công việc nặng nhọc và không đơn giản như chúng tôi tưởng. Những hòn đá khai thác từ suối lên, to nhỏ nặng nhẹ đều chuyển lên khu đất nền trên cao. Những ngày nắng gắt, cả những sáng sau mưa, đường trơn lầy khó đi vô cùng. Ai cũng gắng sức, cũng nỗ lực hết mình. Những cô cậu sinh viên trí thức vốn chỉ quen với trang sách giáo trình, với giảng đường, thư viện, nay được lăn lộn vào cuộc sống, vào gian khó, vất vả. Sau hành trình này, ai cũng trưởng thành hơn, cứng cáp hơn. Trở về Hà Nội, thấy 1 ng bạn đồng hành trong hoàn chia sẻ trên trang facebook:
“Giữa cái nóng gắt của những trưa hè tháng 6 nóng bỏng, bê trên tay những hòn đá khá nặng đã khiến cho các bạn thanh niên của chúng tôi cũng có lúc phải ngưng trệ, nhiều lúc tưởng chừng như phải bỏ dở.
Dòng suối nơi đây trong những ngày này đã thấm không biết bao nhiêu giọt mồ hôi của chúng tôi, bao nhiêu công sức và bao nhiêu tấm lòng nhiệt huyết của những chàng trai, cô gái tuổi 20. 

Tôi vẫn nhớ  những bữa cơm với đủ các loại rau lạ của thiên nhiên, bữa ăn tuy không nhiều thịt cá, chỉ có một chút rau đắng, một chút quả cọ, măng rừng, và rất nhiều loại rau mà trước kia trong mơ tôi cũng khó có thể nghĩ là nó có thể ăn được. Nhưng đó là những bữa cơm có lẽ là ngon nhất mà chúng tôi từng ăn,hình ảnh cả một đoàn thanh niên, 35 người quây quần bên những mâm cơm, thi nhau  ăn mà lấy sức để  lao động. Tôi nhớ món canh “ Cua giáng trần” với dăm ba con cua bắt được dưới suối nấu với một nồi nước canh cỡ bự, phục vụ cho hàng chục người ăn, lúc nấu ra chỉ thấy mùi rau, mùi nước, nhưng anh em vẫn cố tưởng tượng ra mùi cua để bữa cơm trở nên ngon và vui vẻ hơn.

Khó khăn là vậy, nhưng trong lòng chúng tôi vẫn ngân nga bài ca yêu đời. Nhớ những buổi chiều nắng gắt, trên tay đang bê đá nặng nhọc bỗng phải bật cười vì những màn tấu hài của anh Toản, anh Tài. Nhớ  tiếng sáo da diết, thấm đượm màu quê hương của anh Giang, câu hò kéo pháo, hò 3 miền...

 Nhớ những đêm rừng trên chiếc nhà sàn, với điều kiện điện nước khó khăn. Nhưng mọi người ai cũng nhiệt tình giao lưu văn nghệ, tiếng hát vọng khắp núi rừng . Quả thật là “ Dốc núi cao cao nhừng lòng quyết tâm còn cao hơn núi”.”

 Đọc những dòng tâm sự ấy, thấy đồng cảm lắm! Tôi tin đó cũng là suy nghĩ chung của gần 40 con người cùng trong hành trình ý nghĩa này… Chúng tôi đến Cao Biền, chẳng mong muốn làm điều gì lớn lao kì vĩ, chỉ mong xây dựng cho các em một ngôi trường kiên cố, để các em yên tâm học hành dù mưa hay nắng, để hành trình leo dốc, lội suối đi tìm con chữ mỗi ngày of các bớt gian nan. Ước mơ thay đổi cuộc sống, xây dựng quê hương, bản làng của các em có quyền được thành hiện thực lắm chứ.
 
 Không được khóc ở Cao Biền!!!
Tôi đã tự nhủ rất nhiều lần như thế - Khi qua con dốc Tắc Kè, khi đối mặt vs điều kiện khó khăn, thiếu thốn nơi đây. Ngay cả khi mệt mỏi nhất, gần như đuối sức vs những hòn đá tảng cũng quyết ko gục ngã, ko rơi lệ! Ừ thì gian khổ, nhưng “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” mà. Ấy thế mà cuối cùng tôi lại khóc tu tu vì một lí do trẻ con hết sức!

Chuyện là hôm lao động cuối cùng, tôi lon ton về sớm nấu cơm cùng ban hậu cần, gọi là cống hiến chút công sức để chăm cả đoàn! Nhưng ai dè, tôi phải thái thịt bằng con Đồ Long Đao dài đến nửa  mét! Vất vả một hồi thì cũng vác được nó lên thớt. Và một nhát cứa rất ngọt, máu túa ra, phát khiếp. Lúc đầu thì cũng ko đau lắm đâu, nhưng tại các anh chị cứ xúm vào hỏi thăm, mỗi ng góp 1 bài thuốc, dỗ dành, lo lắng, tự nhiên thấy nhớ mẹ và tủi thân ghê gớm. Đã thế, máu cứ chảy mãi ko thôi, tôi tái mét mặt và khóc ngon lành… >< Tối đó, món thịt của tôi được ủng hộ nhiệt tình nhất. Ai cũng bảo nó  dường như ngon ngọt hơn, vì thấm máu và nước mắt của tôi. Xấu hổ quá đi mất!!! Vì trẻ con quá, cũng vì những quan tâm, ân cần của những người anh chị  em trong mái nhà Hòa Bình Xanh thôi!
 
Tạm biệt núi rừng đại ngàn!
3 ngày lao động nhanh chóng trôi qua. Chúng tôi sắp phải trở về thành phố. Đêm văn nghệ chia tay diễn ra sôi nổi, rực rỡ. Bà con đến rất đông, cùng hát vang, nhảy múa, nhảy sạp nữa. Không gian tĩnh mịch của núi rừng được khuấy động bởi lời ca, tiếng hát, tiếng cười nói của chúng tôi. Đêm đó trời đầy sao lấp lánh, chúng tôi ngồi ngắm và trò chuyện đến đến nửa đêm. Ngồi nơi mép hiên nhà sàn, thõng chân xuống đung đưa, ngửa mặt lên ngắm sao trời, thấy những vì sao gần như thể đưa tay ra là với tới được! 
 
Sáng hôm sau, dù không hẹn nhưng mọi ng cùng dậy rất sớm. Dãy núi trước nhà chưa tỉnh ngủ, còn mơ màng, mây sương quấn quýt thơ mộng. Ai cũng cố ngắm, cố thu vào tầm mắt những hùng vĩ của núi rừng, những nụ cười, ánh mắt trong trẻo của em thơ… Sẽ nhớ lắm những người dân mộc mạc, thân thiện. Sẽ chẳng thể quên những con đường đã in dấu chân. Và hãy chờ đón ngày ngôi trường hoàn thiện – công trình mà chúng tôi đã góp những phiến đá đầu tiên để xây dựng. Đoàn về xuôi, vẫy tay chào rồi mà ánh mắt dân bản cứ dõi theo mãi… “Nơi nao qua lòng lại chẳng yêu thương”, huống chi mảnh đất này nghĩa tình đến thế, huống chi ta đã trải qua những gian khó, vất vả cùng nhau …

“Khi ta ở chỉ là nơi đất ở - Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn…”
 
Hòa Bình Xanh – Chúng ta là một gia đình
Chúng tôi quen nhau nhờ màu áo xanh tình nguyện, bởi  cùng chí hướng muốn viết tiếp tuổi xuân bằng những hành trình ý nghĩa. Và chúng tôi đã chọn Hòa Bình Xanh để gắn bó.Hòa Bình Xanh Hà Nội, Thái Nguyên cùng dưới một mái nhà, nhưng quả thực sau chuyến đi này, mọi người mới gần gũi, yêu quý nhau hơn. Chính trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ mới thấy hết tình cảm mọi người dành cho nhau. Các bạn nam lo lắng các bạn nữ lao động vất vả nên giành hết phần việc nặng nhọc. Các bạn nữ dù mệt lắm vs các công việc tay chân, mặc dãi dầu giữa trời nắng gắt, vẫn cố gắng hết mình, mong đỡ phần nào cho các bạn nam. Chúng tôi lo cho nhau từ bữa ăn, giấc ngủ, san sẻ từ miếng nước đến hành lí nặng trịch.

Riêng tôi, đứa em út nhiều rắc rối, sẽ nhớ mãi những quan tâm ân cần của các anh chị. Là lúc leo dốc nặng có người đỡ balo cho, là lúc chùn bước có người đẩy đi, xuống dốc có người chìa tay cho bám vào. Là khi nắng gắt có người lấy-thân-mình che nắng cho, là khi mệt, buồn có người hát cho nghe, kể chuyện cười. Là khi khóc nhè, cả nhà xúm vào dỗ dành, lo  lắng. Là có người nhiệt tình lặn lội tăm tối tìm cho nắm lá cầm máu. Là có người ngồi ngắm sao cùng, cho dựa vai khi đi xe đường dài  mệt mỏi. Rồi những món quà, những lời nhắn gửi, hứa hẹn… Lúc này, tôi đang ngồi hồi tưởng và sắp xếp lại tất cả. Nhớ từng gương mặt, nụ cười… Cảm thấy lòng hạnh phúc!!! ^^

Sau mỗi hành trình, hạnh phúc vì đã được trao đi yêu thương và mở rộng vòng tay bè bạn… Dù làn da có đen sạm đi ít nhiều, nhưng con mắt nhìn đời sáng hơn, tâm hồn rộng lớn hơn… Trở về nhà, Hà Nội đón em bằng một cơn mưa. Thấy lòng dịu mát. Chào Thái Nguyên, chào những người bạn! Hẹn ngày gặp lại, trong những hành trình tuổi trẻ đang chờ….

 Hà Nội, đêm 30, rạng sáng 1/7/2013